Świętokrzyskie na weekend. 8 miejsc, które warto zobaczyć [TRASA]

Świętokrzyskie to kolejne województwo, do którego wybraliśmy się na przedłużony weekend. Trasa wiodła nas przez magiczne skały w lesie, dworki i pałace, zamki i jaskinie. A wszystko w pięknej, pagórkowatej scenerii najstarszych gór w Europie. Zapraszamy zatem na samochodową wycieczkę po świętokrzyskim.

Nasza trasa to idealna opcja na weekend. W drodze spędziliśmy 3 dni. Przejechaliśmy trochę ponad 600 km. Wystartowaliśmy z Warszawy, a na naszej liście było dokładnie 8 miejsc do zobaczenia. Co nas najbardziej urzekło? Co zaskoczyło, a co rozczarowało? Zobaczcie sami!

1. Skały Piekło w Niekłaniu

Ukryte głęboko w lesie skały to pozostałość geologicznej historii tego regionu Polski. Pochodzą z okresu jurajskiego, kiedy to świętokrzyskie zalane było morzem! Piaskowe skały mają wyjątkowe kształty. Jedne przypominają grzyby, inne kominy. Jest i lwia skała z Króla Lwa oraz 3 małe jaskinie. A wszystko to dzięki erozji wietrznej i wodnej, która od setek tysięcy lat wywiera wpływ na skały. Atrakcja otoczona jest 200 letnim lasem. Całość należy do rezerwatu przyrody, który został utworzony na tym terenie w 1959 roku. Naszym zdaniem, zdecydowanie warto jest robić 2-kilometrowy spacer, żeby zobaczyć Piekło 🙂

2. Pałacyk Henryka Sienkiewicza w Oblęgorku

Zaledwie 18 km od Kielc leży niewielka wioska z wyjątkową atrakcją. To pałacyk Henryka Sienkiewicza, ukryty wśród drzew. Pałac został podarowany Sienkiewiczowi w 1900 przez społeczeństwo  polskie za zasługi kulturowe dla kraju. Wieszcz nie mieszkał tam jednak na stałe ze względu na zbyt ciężkie warunki zimą. Jednak w latach 1902-1914 traktował miejsce to jako rezydencję letnią. W roku 1958 dzieci Henryka Sienkiewicza podarowały pałac państwu polskiemu. Dziś znajduje się tam Muzeum Henryka Sienkiewicza.  Na parterze Muzeum odtworzony jest wygląd i wystrój pomieszczeń z czasów pisarza, a na piętrze zobaczyć można wystawę mu poświęconą. Niestety Muzeum było zamknięte, dlatego nie udało nam się wejść do środka. W Oblęgorku znajduje się też Muzeum Kowalstwa, w którym można podziwiać prace kowala.

3. Jaskinia Raj i Centrum Neandertalczyka

To wyjątkowo tajemnicze miejsce, które działa na wyobraźnię. Jaskinia Raj jest jedną z najbardziej znanych i najpiękniejszych jaskiń krasowych w Polsce. Wraz z przewodnikiem przechadzamy się po korytarzach wydrążonych przez erozyjną działalność wody. Skały nas otaczające mają po 360 mln lat i utworzyły się za czasów, gdy w tym miejscu było płytkie morze. Jaskinia bogata jest w wyjątkowo zagęszczone stalaktyty, rozmaitych kształtów stalagmity i potężne stalagnaty. Do tego podziwiać można bajkowe formy naciekowe jakich mało na świecie. Jaskinia uznana została za rezerwat przyrody nieożywionej i stanowisko archeologiczne.

Cała trasa zwiedzania ma 180 m i można ją przebyć jedynie z przewodnikiem. Zanim wejdziecie do wnętrza, czeka was zwiedzanie pawilonu, w którym zrobiono wystawę znalezisk archeologicznych z jaskini. A znaleziono tam rzeczy niezwykłe, pochodzące sprzed 50 000 lat. Zobaczycie m.in ząb mamuta wielkości ludzkiej stopy, kości nosorożca włochatego, czy niedźwiedzia jaskiniowego, który według badań, został żywcem zasypany w jaskini. Jest i wystawa obozowiska Neandertalczyków. Bo takowi również chronili się w Jaskini Raj przed zagrożeniami i srogą zimą tamtego okresu.

Następnie przechodzi się przez kilkumetrową strefę przejściową, która ma za zadanie chronić wyjątkowy mikroklimat jaskini. Wewnątrz panuje stała temperatura około 9 stopni i wilgotność powyżej 95 proc. Trasa nie wymaga jakichkolwiek umiejętności za wyjątkiem chodzenia 😀 Jest też sztucznie oświetlona. Jest tylko jeden mankament. W środku panuje całkowity zakaz robienia zdjęć. Również bez lampy.

W pobliżu jaskini znajduje się nowoczesne Centrum Neandertalczyka. W środku zobaczycie m.in naturalnej wielkości replikę mamuta, czy głównego bohatera wystawy, czyli Neandertalczyka. Dowiecie się, że ten pradawny przodek człowieka miał większy mózg od naszego i przez blisko 200 000 lat rozwijał swoją kulturę w wyjątkowo ekstremalnych warunkach epoki lodowcowej. A, no i dowiecie się, która część świata w swoim DNA ma obecnie ponad 8 proc. pozostałości po Neandertalczykach 🙂

Godziny otwarcia i cennik:

4. Chęciny

Chęciny to przede wszystkim Zamek Królewski wzniesiony na 367-metrowym wzgórzu. Jego początki sięgają XIII wieku. To tam odbył się pierwszy zjazd ziem polskich, co uważane jest za początek dzisiejszego sejmu. W połowie XIV wieku zamek został rozbudowany przez Kazimierza Wielkiego, uchodził za jedną z najpotężniejszych polskich warowni nigdy nie zdobytej siłą w czasach swej świetności. Po III rozbiorze Polski zamek popadać zaczął w ruinę. Mury zamkowe bardzo ucierpiały na skutek działalności miejscowej ludności, pozyskującej stąd materiał na budulec oraz od ostrzału artyleryjskiego w czasie I wojny światowej.

Godziny otwarcia i cennik:

Bilet normalny: 12 zł/os

Bilet ulgowy: 8 zł/os

5. Łysica

Niepozorny szczyt sięgający 612 m n.p.m., ale hola hola. To w końcu szczyt należący do Korony Gór Polski. No i najwyższy szczyt jednych z najstarszych gór w Europie. Wypiętrzone zostały bowiem … 500 mln lat temu! Najwyższy szczyt, mimo że porośnięty lasem, łatwy jest do rozpoznania, ponieważ znajduje się tam wysoki, drewniany krzyż. Dawniej było to miejsce kultu pogańskiego.

Dojście na Łysicę nie wymaga większych umiejętności. W czasie deszczu jedynie, szlak może być błotnisty i śliski. W górę prowadzi droga przez las, z której później wyrastają co chwile kamienie. Są też asekuracyjne belki drewniane. U podnóża Łysicy znajduje się miejscowość o nazwie Święta Katarzyna, z której można szlakiem czerwonym im. Edmunda Massalskiego (Główny Szlak Świętokrzyski) dojść na szczyt i dalej, tym samym szlakiem podążać na Święty Krzyż (595 m n.p.m.), zwany Łyścem lub Łysą Górą, ze słynnym klasztorem i tarasami widokowymi. Tuż przed wejściem na szlak znajduje się parking dla samochodów. Płatny co łaska.

6. Kurozwęki

Mała wioska, a w niej pałac wraz z ogrodami, zagroda pokazowa żubrów i mini zoo dla dzieci. Obecny właściciel po odkupieniu rodzinnego majątku z  rąk państwa, sprowadził do Kurozwęk stado bizonów i postanowił sprowadzić tu trochę turystów. Wnętrza kurozwęckiego Pałacu udostępnione są do zwiedzania z przewodnikiem, który zapoznaje turystów z historią pałacu oraz zamieszkujących go rodów, a także z aktualnymi ciekawostkami. Generalnie jakaś gigantyczna atrakcja to nie jest, ale że po drodze, to warto się zatrzymać.

Cennik

Za 23 złote dostaniecie cały pakiet, czyli wejście na teren otaczający pałac, zwiedzanie pałacu razem z lochami i zagrody bizonów.

7. Zamek Krzyżtopór w Ujeździe

Pośrodku pól i pagórków ziemi opatowskiej położone są niezwykłe ruiny. Zanim pojawił się Wersal, Krzyżtopór był największym pałacem w Europie. Bo zamek to bardziej określenie potoczne. Tak naprawdę jest to pałac fortyfikacyjny. A powstał w 1644 roku. Ruiny są dobrze zachowane mimo pożaru jaki trawił pałac podczas Potopu Szwedzkiego. Dla turysty udostępnionych jest 5 tras zwiedzania, w tym wielkie sale balowe, komnaty z widocznym miejscem na kominek, czy podziemia, w których momentami przydaje się latarka. Generalnie konkret i zdecydowanie polecamy! Tak nas urzekł, że o zamku Krzyżtopór powstał oddzielny wpis 🙂 A w nim więcej informacji, ciekawostki i legendy. No i sporo zdjęć oraz film pokazujący, jak pałac wyglądał za czasów świetności.

Godziny otwarcia i cennik

Zamek udostępniony jest do zwiedzania:

W sezonie turystycznym:
od 1 kwietnia do 31 sierpnia w godzinach od 8:00 do 20:00,
od 1 września do 31 października w godzinach od 8:00 do 18:00,
Poza sezonem turystycznym:
od 1 listopada do 28 lutego w godzinach od 8:00 do 16:00,
od 1 marca do 31 marca w godzinach od 8:00 do 18:00

Bilet normalny: 11 zł/os
Bilet ulgowy: 8 zł/os

8. Sandomierz

Okazuje się, że Ojciec Mateusz mieszka w jednym z najstarszych miast w Polsce. Sandomierz uzyskał bowiem prawa miejskie w 1227 roku. Do dziś zachował się średniowieczny układ ulic i charakter  zabudowy. Położone na 7 wzgórzach miasto nazywane jest przez mieszkańców „małym Rzymem”. Zachował się tam blisko 120 zabytków z różnych epok. Najważniejsze z nich to:

• Kościół Św. Jakuba w Sandomierzu z XIII wieku, należący do najstarszych polskich ceglanych budowli, z późnoromańskim portalem z cegły i skrzydłem klasztornym.
• Bazylika katedralna Narodzenia NMP, czternastowieczna, z ciekawą polichromią z 1421 roku oraz dzwonnicą.
• Zamek Kazimierzowski w Sandomierzu, czternastowieczny, siedziba polskich królów.
• Brama Opatowska, jedyna (z czterech) zachowana obecnie brama wjazdowa do miasta. Ufundował ją król Kazimierz Wielki.
• Ratusz z XIV wieku z ośmioboczną wieżą i renesansową attyką.
• Podziemna Trasa Turystyczna pod Starówką z XIII wieku, jedna z najdłuższych w Polsce (470 metrów), otwarta do zwiedzania od 1977 roku. W mrocznych piwnicach, składach kupieckich i korytarzach z temperaturą około 15°C od stuleci przechowywano butelki z winem.
• Wąwóz Św. Królowej Jadwigi, wyżłobiony przez wodę w pokładach lessowych, z roślinnością stepową (m.in. wisienką karłowatą).
• Dom Długosza, siedziba Muzeum Diecezjalnego.

Warto podkreślić, że Sandomierz to kraina wina. Dzięki dogodnemu ukształtowaniu i sandomierskiemu mikroklimatowi, wina z tutejszych winnic wygrały już niejeden konkurs.

Przedstawiona trasa idealnie nadaje się na weekendowy wypad samochodem. Jeśli macie choć jeden dzień więcej, wracając w kierunku Warszawy, warto po drodze zajrzeć do Kazimierza Dolnego, Puław i Nałęczowa.

Oczywiście województwo świętokrzyskie oferuje znacznie więcej atrakcji, a nasza przykładowa trasa nie wyczerpuje tematu. Ale przynajmniej zawsze jest pretekst, żeby do świętokrzyskiego wrócić!