Wiedzieliście, że w Polsce też są wulkany? Że możecie wspiąć się na dawny komin wulkaniczny zupełnie jak na Islandii, albo przejść się lawą poduszkową taką samą jak na Hawajach? Chodźcie! Pokażemy Wam Krainę Wygasłych Wulkanów na Dolnym Śląsku.
Na początek wsiadajcie do wehikułu czasu. Cofniemy się o 500 milionów lat! Dzisiejsza Polska leżała wtedy na dnie oceanu, a wulkanizm działał tam prężnie tworząc nową skorupę oceaniczną. Wypływająca lawa natychmiast zastygała tworząc charakterystyczne poduszki, stąd nazwa „lawa poduszkowa”. Ale najlepsze, że dziś, wchodząc na Wzgórze Zamkowe z zamkiem Wleń na szczycie, możecie przycupnąć na owej lawie sprzed pół miliarda lat!
Przesuwając się na osi czasu do kilkudziesięciu milionów lat wstecz, natrafimy na krajobraz Polski pełen wulkanów już tych na powierzchni. Kraina Wygasłych Wulkanów wyglądała jak z filmu katastroficznego. Wtedy to, przy akompaniamencie potężnych trzęsień ziemi i wybuchów wulkanów, powstawały pasma górskie, po których dziś możemy wędrować. Doskonałym przykładem tego procesu są nasze rodzime Sudety.
Kraina Wygasłych Wulkanów na Dolnym Śląsku
W powulkaniczne pamiątki obfituje zwłaszcza południowa Polska. Największe skupisko wulkanów znajduje się na Dolnym Śląsku. To tam powstał nawet Geopark Kraina Wygasłych Wulkanów, ciągnący się od Legnickiego Pola po Złotoryję. Ale wulkany w Polsce można spotkać także w Pieninach, Beskidzie Sądeckim, na Wyżynie Olkuskiej, czy w Górach Świętokrzyskich.
Sudety są jednym z najbardziej urozmaiconych geologicznie rejonów w Polsce. To właśnie tam znajduje się najwięcej śladów aktywności wulkanicznej. Przez miliony lat stożki wulkaniczne uległy erozji, a na odsłonięte kominy wulkaniczne można się dziś wspiąć, aby podziwiać z ich szczytów panoramę na Krainę Wygasłych Wulkanów. Najsłynniejszy z polskich wulkanów to Ostrzyca zwana Śląską Fudżijamą – ma 501 m wysokości.
Warto wyjaśnić istotny szczegół, który często jest mylony. W Polsce nie zachowały się stożki wulkaniczne, a kominy wulkaniczne. Stożki, zbudowane z mniej odpornych skał uległy erozji przez miliony lat. Pozostały jednak bardzo odporne na erozję kominy wulkaniczne, czyli miejsce z którego wypływała lawa. Zatem nawet Ostrzyca, idealnie przypominająca kształtem wulkan, to w rzeczywistości tylko komin wulkaniczny. Pomyślcie zatem, jak okazały musiał być to wulkan miliony lat temu.
Kraina Wygasłych Wulkanów – gotowy plan wycieczki na weekend
Dzień 1
Grodziec – Ostrzyca – Lubiechowa
Grodziec
Na liczącym 32 mln lat wzgórzu, będącym pozostałością po aktywnym wulkanie, stoi imponująca warownia z czasów średniowiecza – jeden z największych zamków w Sudetach. Pierwsze wzmianki o zamku pojawiają się w 1150 roku. Jako że wzniesienie wyróżnia się na dość płaskim terenie, zamek widoczny jest już z oddali.
Współrzędne GPS
51°10’37.8″N, 15°45’33.2″E
Zobacz wpis: Zamek Grodziec – warownia na szczycie wulkanu
Ostrzyca
Wulkan zwany polską Fujijamą, dzięki swojemu idealnie stożkowemu kształtowi, rzeczywiście wyglądem przypomina japońską górę. Wzgórze wznoszące się na wysokość 501 m n.p.m. jest w rzeczywistości kominem, z którego dawniej wypływała lawa. Cała wierzchnia warstwa wulkanu, zbudowana z mniej odpornych skał, uległa erozji przez miliony lat swojego istnienia. Czas wejścia na szczyt tego najpopularniejszego wulkanu wynosi około 45 minut. Parking znajduje się przy miejscu biwakowym, 400 m od skrętu w Proboszczowie.
Współrzędne GPS
51°03’21.8″N, 15°45’48.4″E
Lubiechowa
Niezwykle ekscytująca część wycieczki zarówno dla dzieci, jak i dorosłych. W nieczynnym już kamieniołomie znaleźć można kamienie szlachetne. Są wśród nich agaty, ametysty, hematyty, malachity czy kwarce mleczne. Warto zatem zabrać ze sobą młotek! Trzeba jednak pamiętać, że zabronione jest niszczenie ścian kamieniołomu. Zbierać można jedynie leżące luzem skały. Zwiedzanie odbywa się samodzielnie lub z przewodnikiem.
Współrzędne GPS
50°59’53.6″N, 15°50’21.6″E
Czołem! Będzie nam niezmiernie miło, jeśli w zamian za codzienną pracę nad blogiem, dorzucisz się do kawy 🙂 Tak, żeby łatwiej się pisało o poranku 🙂
Dzień 2
Organy Wielisławskie – Sudecka Zagroda Edukacyjna
Organy Wielisławskie
Wzgórze Wielisławka kryje w sobie niezwykłe osobliwości. Na jego zboczach podziwiać można potężne słupy skalne tzw. ryolity. W rzeczywistości Organy Wielisławskie to wulkaniczna lawa, która zastygła 250 mln lat temu. Dookoła szczytu wzgórza prowadzi ścieżka edukacyjna (około 1 h).
Współrzędne GPS
51°02’05.1″N, 15°52’10.7″E
Centrum Nauk o Ziemi Sudecka Zagroda Edukacyjna
Po pierwszym dniu zwiedzania przyszedł czas, aby usystematyzować wiedzę na temat regionu w centrum edukacyjnym poświęconym naukom o Ziemi oraz regionowi Gór i Pogórza Kaczawskiego. Odwiedzicie tu interaktywną wystawę na temat wulkanów, skał i minerałów. Można też przeżyć na własnej skórze trzęsienie ziemi, dzięki specjalnej platformie. Dla dzieci dostępne są różne warsztaty geologiczne i laboratoryjne. Na dalszą drogę po Geoparku Kraina Wygasłych Wulkanów będzie można zgromadzić mapy okolicy i materiały edukacyjne.
Współrzędne GPS
50°59’14.0″N, 15°57’32.0″E
Zobacz wpis: Sudecka Zagroda Edukacyjna. Poczuj trzęsienie ziemi na własnej skórze
Dzień 3
Małe Organy Myśliborskie – Czartowska Skała – Wilcza Góra – Gozdno
Małe Organy Myśliborskie
Wzniesienie Rataj kryje w sobie niesamowitą pamiątkę po aktywnym wulkanie. To najbardziej efektywny, odsłonięty system słupów powstających w momencie zastygania lawy w kominie wulkanicznym. Na szczycie góry Rataj znaleziono ślady średniowiecznej, niewielkiej warowni. Do dziś jednak zachowały się jedynie niewielkie fragmenty murów. Szlak rozpoczyna się przy parkingu pod Wąwozem Myśliborskim i dalej prowadzi do góry Rataj szlakiem czerwonym. Parking w sezonie jest płatny.
Współrzędne GPS
51°01’18.3″N, 16°07’32.7″E
Zobacz wpis: Małe Organy Myśliborskie na Górze Rataj – perła Krainy Wygasłych Wulkanów
Czartowska Skała
To niewielkie, 40-metrowe wzniesienie, będące najprawdopodobniej zachowanym rdzeniem wulkanu tarczowego. Szacuje się, że wulkan ten aktywny był 25-30 mln lat temu. Czartowska Skała znajduje się na trasie żółtego szlaku. Dojście od szosy Jawor – Świerzawa zajmuje około 15 minut. Niezalesiony szczyt stanowi doskonały punkt widokowy.
Współrzędne GPS
51°02’16.9″N, 16°01’45.0″E
Zobacz wpis: Czartowska Skała – jak dojechać, parking. Kraina Wygasłych Wulkanów
Wilcza Góra
To rezerwat z najlepiej zachowanym kominem wulkanu w Polsce. W rezerwacie znajduje się Wilkołak – szczyt o wysokości 367 m n.p.m., będący pozostałością wulkanu aktywnego ok. 20 mln lat temu. Do dziś podziwiać można bardzo odporny na erozję komin wulkaniczny, z którego kiedyś wypływała lawa na powierzchnię. W miejscu tym wydobywano bazalt, przez co odsłonięto cały przekrój poprzeczny komina. Dzięki temu możemy zobaczyć wulkan od środka!
Współrzędne GPS
51°06′15″N, 15°54′42″E
Zobacz wpis: Wilcza Góra | Wilkołak – niezwykła atrakcja koło Złotoryi
Gozdno
Z wieży widokowej w Gozdnie dostrzec można Krainę Wygasłych Wulkanów w całej okazałości. Widać wulkan Wilkołak, czy majaczącą w oddali Ostrzycę. W tle Karkonosze, Góry Kaczawskie i Rudawy Janowickie.
Droga do wieży widokowej nie jest problematyczna, mimo że szlak jest nieoznakowany. Obiekt widać jednak z głównej drogi ze Świerzawy do Biegoszowa. Z leśnego parkingu do wieży widokowej prowadzi nieoznakowany szlak (około 20 minut drogi).
Współrzędne GPS
51°2’40.521″N, 15°54’12.247″E
Zobacz wpis: Gozdno – wieża z najlepszym widokiem na Krainę Wygasłych Wulkanów
Kraina Wygasłych Wulkanów – szlak pieszy
Przez Krainę Wygasłych Wulkanów poprowadzony jest szlak pieszy mierzący ok. 96 kilometrów. To długodystansowy szlak żółty ciągnący się od Złotoryi do Legnickiego Pola. Wiedzie przez Góry Kaczawskie i Pogórze Kaczawskie. Może pojawić się problem z komunikacją, ponieważ szlak nie zatacza pętli.
Powyższy szlak można również pokonać na rowerze. Ze względu na urozmaicony teren, najbardziej odpowiedni będzie rower górski. Czas potrzebny na pokonanie szlaku rowerem to 1-3 dni w zależności od kondycji.
Dystans – 96 km
Suma podejść – 1743 m
Suma zejść: 1123 m
Kraina Wygasłych Wulkanów to jedna z propozycji geo wycieczki dla całej rodziny z naszego nowego przewodnika. Znajdziecie w nim 12 propozycji weekendowych podróży przez miliony lat historii, mnóstwo ciekawostek i przydatnej wiedzy. A wszystko w interaktywnej formie, aby ułatwić Wam przeglądanie w czasie podróży 🙂
Zajrzyjcie do naszego sklepu, aby dowiedzieć się więcej i pobrać darmowy rozdział.
Wiele miejsc zwiedziłam w Polsce, ale dolny śląsk traktowałam zawsze po macoszemu. Trzeba będzie to zmienić i w końcu się wybrać.